کعب بن اشرف یهودی (که در خیبر اقامت داشت) همراه هفتاد نفر یهودی پس از واقعه احد سوار بر مرکب رهسپار مکه شدند تا علیه رسول خدا پیمانی منعقد سازند و آن عهد و پیمانی را که میان یهودیان و رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله قبلاً منعد گشته بود نقض کنند. کعب بن اشرف بر ابوسفیان وارد شد و ابوسفیان نیز مقدم او را گرامی داشت و پذیرایی گرمی از وی به عمل آورد. همراهان کعب نیز در خانه‏های قریشان فرود آمدند. اهل مکه به این یهودیان گفتند: شما اهل کتاب هستید و محمّد صلّی اللَّه علیه و آله هم صاحب کتاب است اما چون شما از نظر داشتن کتاب با محمّد صلّی اللَّه علیه و آله دارای نوعی از سنخیت و تجانس می‏باشید مطمئن نیستیم که مبادا نقشه‏ای در کار باشد و حق داریم که این تردید را به خود راه دهیم که ممکن است آمدن شما به مکه حیله و نیرنگی از سوی شما به ضرر ما باشد؟
اهل مکه آنگاه بن اشرف را مخاطب قرار داده و گفتند: اگر می‏خواهی در معیت تو و همراهان و هم مسلکهای تو علیه مسلمین وارد عمل شویم و به دشمنی با آنها قیام کنیم باید در برابر این دو بت سجده کرده و به آن دو اظهار ایمان نمایی. کعب بن اشرف در برابر آندو بت به سجده افتاد. منظور از أ لَمْ تَرَ إلَی الَّذینَ أُوتُوا نَصیباً مِنَ الْکِتابِ یُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَ الطّاغُوتِ وَ یَقُولُونَ لِلَّذینَ کَفَرُوا هؤُلاءِ أهْدی مِنَ الَّذینَ آمَنُوا سَبیلاً (4نساء/51) آیا احوال کسانی را که بهره‏ای از کتاب آسمانی دارند، ندانسته‏ای که به -جبت- و -طاغوت- ایمان می‏ورزند و در باره کافران می‏گویند که اینان از مؤمنان راه‏یافته‏ترند. عبارت از سجده و خاکسار شدن کعب در برابر این دو بت است که به -جبت طاغوت- نامبردار بودند.
آنگاه کعب بن اشرف رو کرد به اهل مکه و گفت: ای اهل مکه سی نفر از ما یهودیان و سی نفر از شما مشرکین باید در معیت یکدیگر کنار کعبه برویم و شکم و پهلوی خود را به کعبه بچسبانیم و با صاحب خانه پیمان ببندیم که در جهت قتال و نبرد با محمّد صلّی اللَّه علیه و آله مساعی و فعالیت خود را به کار گیریم. آنان با چنین کیفیتی با صاحب کعبه یعنی خدا پیمان بستند. وقتی از این کار آسودند، ابوسفیان به کعب بن اشرف گفت: تو مردی آشنا به خواندن کتاب بوده و تورات را قرائت می‏کنی و بهره‏ای از علم داری. ما از خواندن و نوشتن و علم و فرهنگ بی بهره‏ایم. به ما بگو آیا ما راه راست را بهتر باز یافته و بهتر رهنمون شده‏ایم با محمّد صلّی اللَّه علیه و آله و آیا ما با حق دارای قرب فزونتری هستیم یا او؟ کعب بن اشرف گفت: این سؤال را بر دین و آیین خود عرضه کنید و با معیارهایی که در دین شما وجود دارد بسنجید. ابوسفیان گفت: ما برای حاجیان، شتران بلند کوهان، نحر و قربانی می‏کنیم و سقایت آنها را به عهده گرفته و سیرابشان می‏سازیم و به وظیفه ضیافت و مهمانداری خود در مورد حجاج و مسافرین پای‏بندیم و اسیران و در بند کشیده‏ها را از قید اسارت می‏رهانیم و خانه پروردگارمان را باز سازی می‏کنیم و طواف کعبه به جای می‏آوریم، ما اهل حرم هستیم و محمّد صلّی اللَّه علیه و آله از دین نیاکان خود فاصله و بیگانگی برقرار ساخته و پیوند خویشاوندی را گسسته و حرم را ترک گفته است. دین و آیین ما کهن و دیرینه است، اما دین محمّد نو پا و تازه به دوران رسیده است. در پی این سخنان مکارانه ماسک حق به جانب خورده ابوسفیان بود که کعب بن اشرف گفت: شما سوگند به خداوند به راهی راست‏تر از آن راهی که محمّد صلّی اللَّه علیه و آله در پیش گرفته است رهنمون هستید به دنبال چنین رویدادی بود که خدواند متعال آیه: أ لَمْ تَرَ إلَی الَّذینَ أُوتُوا نَصیباً مِنَ الْکِتابِ یُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَ الطّاغُوتِ وَ یَقُولُونَ لِلَّذینَ کَفَرُوا هؤُلاءِ أهْدی مِنَ الَّذینَ آمَنُوا سَبیلاً (4نساء/51) آیا احوال کسانی را که بهره‏ای از کتاب آسمانی دارند، ندانسته‏ای که به -جبت- و -طاغوت- ایمان می‏ورزند و در باره کافران می‏گویند که اینان از مؤمنان راه‏یافته‏ترند. را نازل کرد. 1 - مجمع البیان 59/3. و نیز بنگرید به روض الجنان 200/3، 201 - کشف الاسرار538/2 -540. اسباب النزول: واحدی. صفحه 189.