فضیلت قرائت و خواص سوره محمد

محمد و نام های دیگرش - القتال، الذین کفروا -
/پاورقی 1. درمان با قرآن، ص 97./
چهل و هفتمین سوره قرآن است که مدنی و 38 آیه دارد.
در فضیلت این سوره از نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده: هر کس سوره محمد را قرائت نماید هنگام خروج از قبر به هر سو رو می کند چهره پیامبر خدا را می بیند و بر خداست که از نهرهای بهشتی به او بنوشاند
/پاورقی 2. مجمع البیان، ج 9، ص 159./
امیرالمؤمنین علیه السلام فرموده اند: در سوره محمد نشانه ای درباره ما و نشانه ای درباره بنی امیه وجود دارد
/پاورقی 3. بحارالانوار، ج 23، ص 384./
امام حسن علیه السلام نیز برای ارزیابی و مقایسه اهل بیت علیهم السلام و بنی امیه، پیروان خود را به قرائت سوره محمد تشویق فرمودند
/پاورقی 4. شرح الاخبار، ج 2، ص 484./
امام صادق علیه السلام فرمودند: هر کس سوره محمد را قرائت کند تا ابد دچار شک و تردید نخواهد شد و در دینش شک نمی کند و خداوند او را به فقر مبتلا نمی کند و از هیچ حاکم و سلطانی نمی ترسد و هموراه از شک و کفر محفوظ و در امان خواهد بود تا زمان مرگ، هنگامی که قاری سوره محمد، از دنیا رفت خداوند هزار فرشته را مأمور می کند تا در قبرش نماز بگذارند و ثواب نماز ایشان برای اوست و او را تا رسیدن به جایگاه امن نزد خداوند همراهی می کنند و همواره در امان خداوند و امان رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم خواهد بود.
/پاورقی 5. ثواب الاعمال، ص 114./

آثار و برکات تلاوت سوره محمد

1. در امان بودن از شر جن
امام صادق علیه السلام فرموده اند: هر کس سوره محمد را بنویسد و بر گردن آویزد شرّ جنیان از او دفع می شود و در خواب و بیداری در امنیت است و اگر هنگام خواب این نوشته را بالای سر خود بگذارند از هر خطر ناگهانی به اذن خدا حفظ می شود
/پاورقی 6. تفسیر البرهان،ج 5، ص 53./
2. در امان بودن از ترس و خطرات
سید بن طاووس از قول امام صادق علیه السلام نقل کرده است: اگر سوره محمد را بنویسند و هنگام جنگ و نزاع به همراه او دارند از خوف و خطر ناشی از ان در امن می مانند و درهای خوبی ها برایشان گشوده می شود و اگر نوشته سوره محمد را بشویند و از آب حاصل از آن بنوشند برای آرام شدن ترس و اضطراب مفید است...
/پاورقی 7. الامان من أخطار الاسفار و الازمان، ص 89./

شأن نزول و محتوای سوره محمد

این سوره سی و هشت آیه دارد و در مدینه نازل شده است.
نام سوره، برگرفته از آیه دوم آن است که نام پیامبر عزیز اسلام حضرت محمّد صلی الله علیه و آله در آن ذکر شده است.
جنگ و جهاد با دشمنان اسلام، مهم ‏ترین موضوعی است که در این سوره مطرح شده و لذا برخی آن را سوره - قتال - نا امیده ‏اند.
عمده مطالب آن درباره‏ ی مؤمنان و کفّار و مقایسه میان وضع آن دو گروه در دنیا و آخرت و نگاهی به عملکرد منافقانی که در مدینه کارهای تخریبی داشتند، می ‏باشد. به علاوه، مسائلی پیرامون اسارت و آزادی اسرای جنگی، دعوت به انفاق و نهی از مداهنه و سازش نابجا با دشمن در آن مطرح شده است.
در حدیث می ‏خوانیم: هر کس می ‏خواهد حال ما اهل بیت و دشمنان ما را بنگرد، سوره محمّد را تلاوت کند. همچنین روایت شده که پیامبر در نماز مغرب این سوره را می ‏خواندند.

داستان سوره محمد

بحث روایتی (چند روایت در ذیل آیه: (ذلک بانهم کرهوا ما انزل الله) و بعضی آیات گذشته دیگر)
در مجمع البیان در ذیل آیه ذلک (بانهم کرهوا ما انزل اللّه)
می گوید: امام ابی جعفر فرمود: یعنی از آنچه که خدا در حق علی علیه السلام نازل کرده کراهت دارند.
و نیز در همان تفسیر است که در ذیل جمله (کمن زین له سو عمله) از بعضی نقل کرده که گفته اند: منظور منافقین هستند. و این مطلب از امام ابی جعفر علیه السلام روایت شده.
مؤلف: احتمال دارد هر دو روایت از باب تطبیق مصداق بر کلی باشد.
و در تفسیر قمی در ذیل جمله (کمن هو خالد فی النار و سقوا ما حمیما فقطع امعاهم) گفته: کسی که در چنین بهشتی قرار دارد، مثل کسی نیست که در چنین آتشی هست، همچنان که دشمن خدا مثل ولی خدا نیست.

بحث روایتی (روایاتی درباره اسیر گرفتن کفار، و شان نزول آیه: (و الذین قتلوا فی سبیل الله...)
در الدر المنثور است که ابن مردویه از علی علیه السلام روایت کرده که گفت: سوره محمد آیه ای است در ما و آیه ای است در بنی امیه.
مؤلف: قمی هم در تفسیر خود از پدرش از بعضی اصحاب امامیه از امام صادق علیه السلام مثل آن را روایت کرده.
و در مجمع البیان در ذیل جمله (فاذا لقیتم الذین کفروا فضرب الرقاب...) گفته: از ائمه هدی علیهم السلام روایت شده که اسیران جنگی دو جورند: گروهی قبل از تمام شدن جنگ دستگیر می شوند با اینکه هنوز تنور جنگ داغ است؛ امام مسلمین در باره آنان اختیار دارد، اگر خواست به قتل می رساند و اگر خواست یک دست و یک پایشان را به طور عکس قطع نموده رهایشان می کند، تا در اثر خونریزی بمیرند ولی نمی تواند بدون عوضی و یا با گرفتن عوض رهایشان کند.
قسم دوم از اسیران آنهایند که بعد از تمام شدن جنگ اسیر می شوند که امام مسلمین در باره آنان اختیار بیشتری دارد، هم می تواند بدون گرفتن فدا آزادشان کند و هم می تواند فدا پولی و یا انسانی بگیرد، و هم می تواند آنها را برده کند، و هم می تواند گردن بزند. و در هر دو حال اگر مسلمان شدند تمامی آن شکنجه ها ساقط شده، حکمشان حکم مسلمین خواهد بود.
مؤلف: کافی هم حدیثی به این معنا از امام صادق علیه السلام روایت کرده.
و در الدر المنثور است که ابن منذر از ابن جریح روایت کرده که در ذیل آیه و (الذین قتلوا فی سبیل اللّه فلن یضل اعمالهم) گفته این آیه در باره کسانی از اصحاب رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم نازل شده که در جنگ احد کشته شدند.
مؤلف: خواننده گرامی به یاد دارد که گفتیم آیه عام است، اینک باز می گوییم سیاق استقبال در (سیهدیهم و یصلح بالهم)، تنها با عمومیت سازگار است، نه با شهدائی خاص. پس، از آیه شریفه برمی آید که در صدد بیان یک قاعده کلی است.
این نیز روایت شده که آیه (حتی اذا اثخنتموهم فشدوا الوثاق...) ناسخ آیه (و ما کان لنبی ان یکون له اسری حتی یثخن...) است. و نیز روایت شده که جمله (فاقتلوا المشرکین حیث وجدتموهم) ناسخ آیه (فشدوا الوثاق فاما منا بعد و اما فدا) است. و خواننده محترم در سابق توجه فرموده که اصلا نسخی در کار نیست.