زمینه های رویکرد به آسیب شناسی اجتماعی
گزینش موضوع برای بخش ویژه موضوعی مجله پژوهشهای قرآنی، تاکنون بر اساس ملاک هایی چند صورت می گرفته است که از آن جمله می توان به -کاربردی بودن-، -به روز بودن- و -ضرورت داشتن- موضوع اشاره داشت. البته این بدان معنی نیست که همواره و در همه شماره های مجله این ملاک ها به صورت یکسان و انحصاری ملاحظه شده است، بلکه جزاین معیارها، گاه زمینه ها و مناسبت ها و یا ظرفیت های موجود پژوهشی نیز مورد توجه بوده است. -آسیب شناسی اجتماعی- نیز از آن رو در دستور کار مطالعاتی و پژوهشی قرار گرفت که به نظر رسید شرایط و موقعیت اجتماعی جامعه کنونی ما به شدّت نیازمند آن است؛ چه اینکه بیش از دو دهه از استقرار حاکمیت دینی در این جامعه می گذرد، ولی همچنان چالش های فکری، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی به صورت آزار دهنده ای فضای روشن نظام اسلامی را - که در صدد تحقق آرمان های قرآنی بوده و هست - مه آلود و مبهم ساخته است! این...

-البیان- جلوه ای از اجتهاد روشمند در تفسیر قرآن
1.تفسیر -البیان- و مؤلف آن -البیان- فی تفسیرالقرآن، اثر فقیه شیعی معاصر، آیت الله سیدابوالقاسم خویی (متوفی1371 ش) است.این کتاب که بیشتر به عنوان اثری در حوزة علوم قرآنی شناخته شده است تا تفسیر، در واقع، حاصل درس های تفسیر قرآن آیت الله العظمی خویی در حوزة علمیة نجف است. ایشان با نگاهی انتقادی به تفاسیر موجود در نظر داشتند کتابی در تفسیر قرآن بنویسد که مزایای یک تفسیر جامع را دارا باشد.(خویی،/ 13) اما با توجه به آنکه پیش از پرداختن به تفسیر لازم است مفسر دیدگاه خود را درباره مباحث مهمی که با اصل مباحث تفسیری مربوط است و می‏تواند روشنی‏بخش زوایای تاریک علم تفسیر باشد کاملا ًروشن کند، ایشان قبل از شروع به اصل تفسیر، مقدمه ای را با عنوان -مدخل تفسیر قرآن- قرار دادند و در آن یک سلسله مباحث علمی و کلی را پیرامون قرآن مانند: عظمت قرآن، اعجاز قرآن، مصونیت قرآن از تحریف، عدم تناقض و عدم...

تحلیل ادبی قرآن، تفسیر و سیره: نگاهی به روش ‏شناسی جان و نزبرو
امروزه ظاهراً اکثر مردم پذیرفته‏اند که یهودیت و مسیحیت -از نظر تاریخی- دین هستند. عقیده بر این است که تاریخ -محل آزمون- این ادیان است و دخالت الهی در ترتیب تاریخی حوادث، مهم‏ترین حقیقتی که ادیان به آن گواهی می‏دهند. اینکه این امر از نظر کلامی درست است یا نادرست، پرسشی است که باید به اهل فن و علاقه‏مندان این موضوع واگذار کرد ؛ موضوع سخن در اینجا تأثیراتی است که این عقیده بر مطالعات تاریخی -غیر دینی- و، از همه مهم‏تر، بر مطالعه تاریخی ادیان گذارده است. این رأی که این‏ها -از نظر تاریخی- دین هستند، سرانجام به تمایل اکید به کشف -آنچه واقعاً روی داده است- انجامید، چه در پس این رأی، باوری نهفته است دایر بر اینکه چنین کشفی، صدق یا کذب نهایی هر دینی را مبرهن می‏کند. این امر خواه امروزه در نگرش خاص تاریخی، که مورخ بر می‏گزیند کار مناسبی باشد یا نباشد، به هر حال سبب پیدایش نگرش مهمی...

مرجعیت و موضوع شناسی
حکم و موضوع دو رکن اساسی هر فتوایی را تشکیل می دهند. احکام شرعی کلیه احکامی است که از جانب شارع بر موضوعات گونه گون مترتب شده اعم از احکام تکلیفیه به سان: حرمت استحباب کراهت اباحه و احکام وضعیه به سان صحت و بطلان. بنابراین موضوع چیزی است که احکام بر آن بار می شود و در فعلیت حکم نقش دارد.1 مرتبه موضوع پیش از حکم است. حکم همواره به دنبال موضوع پیدا می شود و هرگونه تأثیر و تأثر در اصل موضوع و یا در اجزاء و شرائط آن در چگونگی حکم و شیوه اجرای آن تأثیر می گذارد. از میان رفتن موضوع به پایان یافتن حکم می انجامد و تغییر در اجزاء و شرایط آن در نحوه حکم مؤثر است. این مسأله ای است عقلانی و شرع و عرف مؤید آن. مرحوم صدر مجموع اشیائی را که در فعلیت حکم مؤثر است در دایره موضوع قرار داده و ارتباط موضوع و حکم را به سان رابطه سبب و مسبب می داند: موضوع الحکم مصطلع اصولی نرید ب--ه مجموع الاشیاء الت-ی...